İnternette insanlar böbreklerini satışa çıkartıyor. Böbreği için kimi 20 bin TL, kimi ise 150 bin TL istiyor. Yıllardır önlenemeyen organ ticareti sonunda internet ortamında da yapılmaya başlandı. Artık internette ev, araba ve iş ilanlarının yanına, “satılık böbrek arayanlar” ilanları da yer almaya başladı. Böbreklerini satmaya çalışanların büyük çoğunluğu gençlerden oluşmakta. İlanlarda ismini vermeyen bu insanlara email veya telefon ile ulaşılıyor.
Türkiye’de organ satışı yasaktır. Bundan dolayı “Satılık böbrek arayanlar” ilanları, ev, araba ve iş ilanları arasına sıkıştırılıyor. İşi o kadar ileri götürüyorlar ki böbrek tahlil sonuçlarını bile vermekteler. Organlarını satanlar arasında İstanbul öncelikli olarak yer almaktadır. Hepsinin de bahaneleri aynı; Maddi sıkıntı, kimi okul masraflarını, kimi de mevcut borçlarını kapatmak için böbreğini satmak istediğini söylüyorlar.
Yasalarımıza göre organ satmak için ilan verenlerin (satılık böbrek arayanlar) ve bunu yayınlayanların en az 1 yıla kadar cezası vardır. Organını satan, alan veya aracılık edene 9 yıla kadar hapis cezası vardır. Ticareti yapılıyorsa 15 yıla kadar ceza vardır.
Satılık böbrek ilanlarından bazıları:
“37 yaşındayım. Hiçbir sağlık sorunum yoktur. Bugüne dek aspirin dahi kullanmadım. Oldukça sağlıklıyım. Kan grubum B Rh+ böbreğimi 250 bin TL karşılığında satıyorum. Pazarlık yoktur.”
“Merhaba, böbreğimin birini satmak istiyorum 120 bin TL’ye… Sağlık sorunum yoktur. Yaşım 31. Maddi sıkıntılar yüzünden yapacak bir şeyim kalmadı. Çok zor durumdayım. Acil bunu yapmam gerek. İhtiyaç sahibi olanlar lütfen acil yardım edin.”
Ankara Barosu Sağlık Kurulu Başkanı Berna Özpınar, internet üzerinden gerçekleştirilen bu satışın tamamen yasa dışı olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Bir kişinin rızası dışında olsa dahi bir organın menfaat karşılığı satılması suç olarak tanımlanmıştır. Akraba dışında iki kimsenin birbirine alıcı-verici olması ancak her ilin sağlık müdürlüğü bünyesinde gerçekleştirilen ve iki komisyonca uygun bulunmasıyla mümkün olan bir şey. Böyle bir komisyon kararı olmadan operasyon hukuka uygun değil. Hekim yönünden de soruna sebep olacak bir şey, ortada menfaat sağlayan kişi ve satan kişi için de suç vardır. Suçun örgütlü hali için 8-15 yıl ceza öngörülmüştür.”