D Vitamini Eksikliği Lösemi Etkileri

Lösemi çocuklarda ve yetişkinlerde sıkça görülen, nedenleri tam olarak bilinmeyen ve pek çok türü olan kanser çeşitlerinden bir tanesidir. Kan kanseri olarak da bilinen hastalığın çocuklarda çok sık görüldüğü bilinmektedir. Bu nedenle de nedenleri araştırılıp hastalığa çözüm bulmak için çalışmalar sürmektedir. Son yıllarda özellikle D vitamini eksikliğinin lösemi üzerindeki etkileri çok sık tartışılmaktadır. Bu konuda her geçen gün daha fazla ilerleme olmaktadır ve çalışmalar hızlı bir şekilde devem etmektedir.

D Vitamini Eksikliği ve Lösemi İlişkisi

Yetişkinlerde löseminin pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunlar sigara ve alkol kullanımı, çok sık güneş ve radyasyona maruz kalma, düzensiz beslenme gibi nedenlerdir. Ancak bunlar çocukların yapamayacağı şeyler olduğu için, çocuklarda löseminin neden kaynaklandığını çözmek biraz zaman almaktadır. Genel olarak bakarsak genetik faktörlerin kan kanserini tetiklediği bilinmektedir. Burada da ilk olarak lösemi ile D vitamini eksikliği ve raşitizm ilişkisi akla gelmektedir.

Kısaca D vitamini eksikliğinden bahsedecek olursak özellikle dünyanın kuzey bölgelerinde sıkça görüldüğünü ve güneş ışığı yetersizliğinden kaynaklandığı bilinmektedir. Ayrıca sağlıklı beslenmek de bu süreçte önemlidir. Çocuklarda lösemiye neden olan D vitamini eksikliğinin yaşanmaması için öncelikle anne sütü, daha sonra ise sağlıklı beslenmenin çok büyük bir önemi bulunmaktadır. Eğer doğumdan sonra düzenli olarak çocuklarınıza test yaptırılmasını sağlarsanız, D vitamininde bir düşüş olduğu anda fark ederek gerekli önlemleri alabilirsiniz. Özellikle 2-5 yaş arası löseminin en yaygın olduğu dönemdir ve çok dikkat edilmelidir.

Lösemi oldukça ciddi bir hastalık olup, çocuklarda bağışıklık sistemi çok gelişmediği için oldukça zor geçen bir hastalık olarak bilinmektedir. Az önce de söz ettiğimiz gibi D vitamini eksikliğinin de bu duruma büyük etkisi olmaktadır. D vitamini eksikliğinin ise bazı nedenleri bulunmaktadır. İlk olarak özellikle çocukların önerilen saatlerde güneşe çıkmaması D vitamini eksikliğine neden olmaktadır. Bunun haricinde genetik bozukluklar da D vitamini eksikliğinin nedenleri arasında yer almaktadır. Yapılan testler ve çalışmalar da bu durumları doğrulamaktadır. Çocuklarının lösemi olmasını istemeyen ailelerin mutlaka bu duruma karşı önlem alması ve çocuklarının yeteri kadar güneş gördüğünden emin olması gerekmektedir.

B-Prekürsör Lösemi

Vücudumuzda farklı pek çok kan hücresi bulunmaktadır. Löseminin de kan hücrelerinde meydana geldiği düşünülürse pek çok farklı lösemi türü olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan en yaygın görüleni ise Akut Lenfoblastik Lösemidir. Bu lösemi türü çocuklarda görülen löseminin 3’te 2’sini oluşturmaktadır. Akut lenfoblastik löseminin pek çok farklı türü vardır. Bunlardan bir tanesi de B-Prekürsör lösemi olarak bilinmektedir.

B-Prekürsör Lösemi Nedir?

ALL hastalığının alt türlerinden biri olarak bilinen hastalık yine çocuklarda oldukça yaygın görülse de yetişkinlerde de sıkça görülmektedir. B-Prekürsör lösemi çok hızlı bir şekilde diğer organlara yayılan tehlikeli bir hastalık olarak bilinmektedir. Bu nedenle hastalığın belirtilerini güzelce öğrenmek ve bu belirtiler görüldüğünde doktora gitmek çok önemlidir.

Yapılan çalışmalar sonucunda B-Prekürsör lösemi belirtilerinin diğer kanser türlerine benzer olduğu görülmüştür. En yaygın görülen belirtiler yüksek ateş ve vücutta görülen morluklardır. Morluklar vücudun pek çok farklı yerinde görülebilmektedir. Özellikle çocuklar büyüme evrelerinde çok sık düşüp kalktığı için morluklar normaldir. Ancak lösemiden kaynaklanan morluklar, durduk yere ortaya çıkar. Bu ayrıma çok dikkat edilmelidir. Yüksek ateş de yaygın görülen bir belirtidir. Bunun nedeni ise kan kanseri hücrelerinin vücuttaki bağışıklık sistemine ciddi zararlar vermesidir. Bağışıklık sistemine zarar verilince vücudun sık enfeksiyon kapması kaçınılmaz olmaktadır ve bu da yüksek ateşe yol açmaktadır. Diğer belirtiler ise kemik ağrıları, tonsillit, nefes darlığı ve yorgunluk gibi belirtilerdir ve daha az görülmektedir.

B-Prekürsör löseminin nedenleri henüz tam olarak belli değildir. Yani genel olarak kemik iliğinde yer alan kan hücrelerinin birden hızlıca çoğalması ve durmaması ile oluşsa da hangi durumların bu hastalığa yol açtığı tam olarak bilinmemektedir. Yapılan testler ve çalışmalar ise D vitamini eksikliği, sigara, alkol, düzensiz beslenme, spor yapmama, güneşe ya hiç ya da çok fazla maruz kalma gibi nedenler bulunmaktadır. Bu nedenle lösemiden korunmak için mutlaka düzenli ve sağlıklı beslenmeli ve spor yapılmalıdır. Bunlar kesin olarak engellemese de hastalığa önlem almanızı sağlayacaktır. Ancak hastalığın kesin teşhisi konduğunda bile tam olarak nedeninin ne olduğu bilinememektedir bu yüzden kanser hastalıkları günümüzde önceden tahmin edilememektedir.

Lösemi Tedavisi

Lösemi tedavisi oldukça zor bir süreçtir ancak hastalık erken teşhis edildiyse çok kısa bir süre içerisinde tedavi başarıyla sonuçlanır. Lösemi tedavisinde hastalığın çeşidi çok önemlidir. Bu nedenle öncelikle hangi lösemi türü olduğu araştırılmalıdır.

Lösemi Türleri Nelerdir?

Lösemi türlerine baktığımızda karşımıza temel olarak 4 çeşit çıkmaktadır. Bunların ilki akul lenfositil lösemidir. Bu türde lenfoblast olarak adlandırılan kan hücrelerinin sayısında ciddi bir artış olmaktadır. ALL türü çoğunlukta küçük yaş gruplarında yani çocuklarda görülmektedir. Çocuklarda lösemi tedavisi yetişkinlere göre bazı evrelerinde farklılık gösterebilmektedir. Diğer bir tür olan akut myeloid lösemi ise myeloblastların artması nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Kansızlığın gelişmesine neden olan bu lösemi türünün de tedavisi vardır. Kronik lenfositik lösemi olarak adlandırılan diğer lösemi türünde hastalar yıllarca yaşayabilmektedir çünkü hastalık oldukça yavaş ilerler. Temel olarak akut lenfositik lösemi ile benzer özellikler taşımaktadır. Aynı şekilde kronik myeloid lösemi de yavaş ilerleyen bir lösemi türü olarak bilinmektedir.

Lösemi Tedavisi Nasıl Olur?

Girişte de belirttiğimiz gibi lösemi tedavisi, löseminin tipine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Lösemi tedavilerinin amacı genel olarak tam remisyonu sağlamaktır ve buna göre aşamalar belirlenir. Tam remisyon, tedavi sonrasında hastanın kanserden tamamen kurtulması ve normal hayatına devam etmesi anlamına gelmektedir.

Akut lösemi hastalıklarında tedavi sürecine hızlı bir şekilde başlanması gerekmektedir zira hastalık çok hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Tedavinin ilk bölümü indüksiyon tedavisi olarak bilinir ve hastanın hastanede kalması gerekmektedir ve tedaviye ilaçlar eşlik etmektedir. İlaç tedavisine doktorun uygun gördüğü ilaç ya da ilaçlar ile başlanmaktadır. Bu bölümde hastanın durumuna göre kemoterapiye başlanabilmektedir. Hastanın yaşının küçük olması, ilaç tedavisine en hızlı yanıtı vermesini sağlamaktadır. Yani yetişkinlerde lösemi tedavisi çocuklara göre daha zor olmaktadır.

Lösemi tedavisinde kemoterapiden yanıt alınamazsa kemik iliği nakli tedavisine başvurulur. Bunun için hastanın kardeşlerinden kök hücre nakli yapılmaktadır. Eğer hastanın kardeşi yoksa dokuları uygun olan donörlerden de kök hücre nakli mümkün olabilmektedir. Ancak genellikle lösemi tedavilerinde hastalık çok ileri düzeyde değilse kemoterapiden %85 oranda başarı elde edilmektedir. Son çare olarak da kök hücre nakli uygun görülür.

Lösemi Nedir?

Lösemi kelimesi aslında Yunanca’dan gelen bir kelime olup leukos ve haima kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. Bu kelimeler beyaz ve kan anlamına gelmektedir. Lösemi, kemik iliğindeki hücrelerin aniden düzensiz bir şekilde çoğalması ile meydana gelen yaygın kanser türlerinden bir tanesi olarak bilinmektedir. Başka organlara da kan dolaşımı nedeniyle yayılan löseminin günümüzde pek çok lösemi tedavi yöntemi bulunmaktadır. Tabii bu yöntemler hastalığın evrelerine göre değişiklik göstermektedir. Löseminin birden fazla türü bulunmaktadır ve ilerleme hızları da farklı türlere göre değişmektedir.

Löseminin Nedenleri Nelerdir?

Her hastanın hastalık sebebi aynı olmamaktadır yani kısacası lösemiye neden olan birden fazla durumun olduğunu söyleyebiliriz. En yaygın lösemi nedenleri ise radyasyon, genetik faktörler ve sigara olarak bilinmektedir. Bu nedenler hastanın yaş grubuna göre de farklılık göstermektedir. Mesela çocuklarda görülen löseminin en büyük nedeni genelikle genetik faktörler ya da rahatsızlıklar olmaktadır. Yaş ilerledikçe çevresel faktörlerin hastalık üzerindeki etkisi de artmaktadır.

Lösemi Belirtileri Nelerdir?

Löseminin pek çok belirtisi olsa da bu belirtilerin büyük bir kısmı diğer pek çok hastalığın da habercisi olabilmektedir. Bu nedenle dikkatli olmak gerekir. Lösemi belirtileri arasında bulunan vücutta birden bire çıkan morluklar ve kırmızı noktalar, en yaygın belirtiler olarak bilinmektedir. Eğer vücudunuzda anlam veremediğiniz morarmalar oluyorsa ve ne yaparsanız yapın geçmiyorsa mutlaka doktora danışmalısınız. Aynı şekilde kırmızı noktalar da bu konuda önemli belirtiler arasında yer almaktadır. Kan hücreleri görevlerini yerine getiremediği için özellikle diş eti ve burun kanamaları da lösemi hastalığının belirtileri arasında bulunmaktadır.

Löseminin diğer belirtilerine baktığımızda da halsizlik, yorgunluk ve uyku hali ile karşılaşıyoruz. Bu 3 durum eğer günlük işlerinizi etkileyecek kadar arttıysa mutlaka doktora görünmelisiniz. Genel olarak vücudun halsiz olmasının lösemi ile bağlantısı ise bağışıklık sisteminin zarar görüyor olmasıdır. Vücudun savaşacak hali kalmadığı için bir süre sonra yorgun düşmesi de normal olabilmektedir. Tüm bu belirtilere ek olarak nefes darlığı, birden zayıflama, iştah kapanıklığı ve susama hissi de löseminin yaygın belirtilerinden birkaç tanesidir. Eğer üstte saydığımız belirtilerden bir ya da birkaç tanesini yoğun bir şekilde yaşamaya başladıysanız mutlaka doktor kontrolünden geçmelisiniz.

Lösemi Belirtileri Nelerdir?

Lösemi en yaygın kanser türlerinden biri olan kan kanseri olarak bilinmektedir. Çocuklarda da çok sık görülen löseminin pek çok türü vardır. Tıpın ilerlemesi sayesinde günümüzde löseminin tedavisi oldukça kolay bir hale gelmiştir ancak bu durumda erken teşhisin büyük bir önemi bulunmaktadır. Hastalığın erken teşhis edilebilmesi için de mutlaka belirtilerinin iyice bilinmesi gerekmektedir. Şimdi sizlere lösemi belirtilerinden söz edeceğiz.

En Yaygın Görülen Lösemi Belirtileri

Lösemi belirtileri çok fazla olmasa da bazen diğer hastalıkların belirtileri ile karıştırılabilmektedir. Bu nedenle de dikkatli olunması ve lösemi ile ilgili duyulan her şeye inanılmaması gerekmektedir. Çocuklarda ve yetişkinlerde lösemi belirtileri oldukça benzerdir. Ancak çocukların belirtilerinin daha belirgin olduğunu söyleyebiliriz.

Çocuklarda lösemi belirtileri ilk olarak sık sık hastalanmak yani enfeksiyon kapmaktır. Bunun nedeni ise lösemide enfeksiyon kapmamızı engelleyen akyuvarların işini düzgün yapamıyor olması ve hızlı bir şekilde üremesidir. Eğer çocuklarınız sık sık hastalanıyor ve bir türlü iyileşemiyorsa mutlaka gerekli kan testlerini yaptırmalısınız. Ek olarak kan hücrelerindeki sorundan dolayı vücutta özellikle diş etleri ve burun kanamaları görülmeye başlanır. Kanamalara da vücudun bazı yerlerinde oluşan morluklar eşlik etmektedir. Böyle durumlarla karşı karşıya kalındığında mutlaka doktora danışılmalıdır.

Yetişkinlerde lösemi belirtileri çocuklarla benzer şekildedir. Yani özellikle anlamsız morarmalar ve kanamalar görülür. Bunlara ek olarak halsizlik, ani zayıflama ve uyku hali gibi durumlar da bolca görülmektedir. Eğer bu şekilde şikayetleriniz varsa ve ne yaparsanız yapın geçmediği için günlük yaşantınızı engelleyecek boyuta geldiyse mutlaka kan testleri ve kan sayımı yaptırmalısınız.

Lösemi yani kan kanserinin belirtilerine göre teşhis koyulduktan sonra direkt olarak tedaviye başlanır. İlk etapta genellikle kemoterapi ve radyoterapiye ilaç tedavisi eşlik etmektedir. Eğer hastalık çok ilerlemediyse bu süreçte hastada büyük bir iyileşme gözlenir. Ancak hastalık ilerlediyse ve bu tedavilerden cevap alınamazsa kemik iliği nakli yapılmaktadır. Kemik iliği nakli, hastanın kardeşlerinden yapılır. Hastanın kardeşi yoksa da doku bankaları sayesinde hastaya uyumlu bir doku bulunur. Doku bulunduktan sonra hemen nakil gerçekleşir ve yaklaşır 1 ay içerisinde hasta tamamen iyileşmeye başlar. Bu noktada doku uyumu çok önemlidir.

İlik Nakli Nedir Nasıl Yapılır?

Kemik iliği nakli nedir nasıl yapılır?

İnsanlarda erken yaşta ortaya çıkan lösemilerde özellikle çocuklarda ilaç ile tedavi yoluna gidilmektedir. Bu süreçte çocuğa ilacın yanında kemoterapi tedavisi uygulanmaktadır. Çocuklarda başarı oranı %85 civarındadır. Ancak çocuğun ilaç ve kemoterapi tedavisine yanıt vermediği durumlar olabilmektedir. Bu gibi vakalarda ilik nakli uygulanmaktadır.
Vücutta kan hücrelerinin yapımı için çalışan kök hücreler vardır. Bu kök hücreler sağlıklı bir verici (donör) kişiden alınarak hastaya nakledilmektedir. Hastaya nakledilen kök hücreler vücutta çalışmaya başladıktan sonra kendi başlarına kan hücreleri üretmeye başlarlar ve bu yeni üretilen kan hücreleri ile hasta sağlığına kavuşur.

Kemik iliği nakli için donör (verici) kişinin sağlaması gereken bir takım gereklilikler vardır.

Kemik iliği nakli için HLA adı verilen doku gruplarının uyması şarttır. Doku grubu (HLA) genelde kardeşlerle sorunsuz uymaktadır. Bazen doku grubunun (HLA) diğer aile bireyleri ile de uyduğu görülmektedir. Bu her zaman olan bir durum değildir. Doku grubunun diğer aile bireyleri ile veya aile dışında birisi ile uymasına allojenik denir. İngilizcesi “allogeneic” olarak geçer.
Lösemi hastasına kardeşinden veya yakın akrabalarından uygun doku bulunamaması durumunda Kemik İliği Doku Bankası aracılığı ile akraba olmayan kişilerden uygun doku araması yapılır. Doku gruplarının uyması durumunda doku bankasında eşleşen kişiden ilik nakli yapılır.
Lösemi hastalarının eğer daha önce alınmış kemik iliği var ise (kemik iliği önce alınarak dondurulmuş ve saklanmış ise) bu ilik de hastaya kemik iliği nakli için kullanılabilir.
Hastaya ilik nakli yapılırken uygulanabilen bir diğer yöntem de hastanın damarlarında mevcutta dolaşan kök hücreler özel yöntemlerle toplanarak bunlardan ilik naklinin yapılmasıdır.
Lösemi hastası çocuğun kardeşi varsa ve bu kardeşin göbek kordonu kanı saklanmış ise bu kanda bulunan kök hücreler kullanılarak da ilik nakli yapılabilmektedir. Burada önemli olan şey göbek kordonu kanının düzgün biçimde alınıp uygun ortamlarda saklanmasıdır. Uygun ortamlarda saklanmayan göbek kordonu kanı ne yazık ki kullanılamamaktadır. Kardeşi olmayan çocukların anne-babaları yeni bir çocuk yaparak bu yeni doğan çocuğun göbek kordonu kanı ile lösemi hastası çocuğa gerekli olan kök hücreleri sağlayabilmektedirler.

Tıp her gün gelişmekte ve kök hücre alanında büyük devrimler gelmektedir. Daha önce mümkün olmayan yeni kapılar açılmakta ve lösemi hastalarına umut ışığı olmaktadır. Bu gelişmeler herkes için uygulanabilir olana kadar sabretmek ve morali yüksek tutmak çok önemlidir.