Böbreklerin hasara uğraması ve normal görevlerini (kanında zararlı maddelerden temizlenmesi, sıvı dengesinin ayarlanması, tansiyonun düzenlenmesi, hormon yapımı ) yerine getirmesini engelleyen hastalık böbrek yetmezliğidir. Hastalığın teşhisi için 3 aydan uzun süren idrardaki albumin artışı, böbrek fonksiyonlarının azalması gibi faktörlerle konulmaktadır. Hastalık ilerlediğinde yüksek tansiyon, kemik hastalığı, kansızlık, kalp-damar rahatsızlıkları gibi çeşitli komplikasyonlara yol açabilmektedir.
Böbrek yetersizliği rahatsızlığı ileri bir seviyeye ulaşıncaya kadar genelde ciddi belirtiler vermeyebilir. Ayrıca aşağıda belirtilen böbrek yetmezliği belirtilerinden biri ya da birkaçına sahip olan şahıslar en yakın sağlık kuruluşuna giderek gerekli testleri yaptırmaları tavsiye edilmektedir.
- Uyku bozuklukları
- Halsizlik, hızlı yorulma ve enerji kaybının oluşması : Normalden daha fazla oluşmaya başlayan yorgunluklar, daha az enerji gibi faktörlere dikkat edilmelidir. Böbreğin işlevinde yaşanan azalmalar kanda bulunan zararları madde ve kirlilik oranlarını arttırmaktadır. Ve bu da kişilerin kendilerin yorgun, zayıf ve dikkat toplamada zorluklara yol açmaktadır. Böbrek rahatsızlığı ayrıca güçsüzlük ve yorgunluğa neden olan kansızlık hastalığına da davetiye çıkarmaktadır.
- Geceleri kas krampları
- İştahsızlık
- Ayak ve bacaklarda oluşan şişlikler
- Konsantrasyon bozukluğu
- Geceleri sık sık idrara çıkma
- Sabahları göz civarında oluşan şişlikler
- Ciltte kuruluk ve kaşıntı
Böbrek yetmezliği ve belirtileri herhangi bir yaş aralığı bulunmadan kişilerde ortaya çıkabilmektedir. Fakat aşağıda belirtilen durumlara sahip olan kişilerde ortaya çıkan böbrek yetmezliği, hastalığın gelişme olasılığını arttırmaktadır.
- Yaşlılık
- Yüksek tansiyon
- Sigara içenler
- Şeker hastalığı
- Şişmanlık
- Ailede diyabet, hipertansiyon, böbrek rahatsızlıklarının bulunması
Böbrek yetmezliğinin sebepleri nelerdir?
Böbrek yetmezliğinin genel olarak nedenleri; şeker hastalığı, nefritler, yüksek tansiyon, ürolojik sebepler ve kistik böbrek hastalığına sahip olan kişilerde görülmektedir. Türkiye’de son yıllarda böbrek yetmezliğine sebep olan hastalıklar arasında ön sıraya şeker hastalığı alırken yüksek tansiyon, glomerülonefritler, ürolojik rahatsızlıklar, kronik tubülointerstisiyel hastalıklar, pyelonefritler sırayı takip etmektedir.
Çocuklarda görülen böbrek yetmezliğine ise, vezikoüreteral reflü, tekrarlanmış olan üriner infeksiyonlar ve kronik glomerülonefritler sebep olmaktadır.
Böbrek yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Böbrek yetmezliğinin teşhisi için belirtiler dışında kan ve idrar test ölçümleri yapılır. Yapılan testlerde kanda bulunan kreatinin ölçümü, glomerüler filtrasyon hızı hesaplaması, idrardaki protein tayini ile teşhis konulabilmektedir. Ayrıca yapılacak ultrason ile de böbreğin yapısında meydana gelen anormal değişimler görülebilmektedir.