Etiket: böbrek nakli

Böbrek Nakli Nerede Yaptırabilirim

Son dönem böbrek yetmezliğinin en uygun tedavi şekli böbrek naklidir.

Böbrek transplantasyonunda iki organ kaynağı vardır.

  1. Canlı verici
  2. Kadavra

Hastanelerin organ nakli kliniğine başvuru yapan böbrek yetmezliği hastası olan kişiler, canlıdan ya da kadavradan böbrek nakli için öncelikle organ nakli cerrahı ile tanışırlar. Organ nakli cerrahı tarafından olası riskler konuşulur, tıbbi tetkikler ve operasyon ile ilgili hasta ve hastanın ailesine detaylı bir şekilde bilgi verilir.

Hastanelere canlıdan böbrek nakli için başvuran alıcı ve verici, ya da kadavradan böbrek nakli için başvuran alıcı, organ nakli doktoru tarafından, böbrek naklinde hazırlık aşamalarına başlamak için nakil koordinatörü ile tanıştırılır. Hastaneye başvuruyu yaptıktan sonra yaklaşık bir hafta içerisinde hazırlıklar tamamlanır.

Canlıdan organ nakli, alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi, dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir.

Dördüncü derece dışındaki başvurular il sağlık müdürlüğünde kurulan Etik Kurulunda değerlendirilir. Etik Kurulda iki haftada bir kez toplanarak hastaları değerlendirir. Kurulda onay alan hastaların ameliyatları planlanarak hasta ve hasta yakınlarına bildirilir.

Koordinatörler tarafından getirmiş olduğunuz epikrizle (hastalık öyküsü) alınıp, resimler çekilir ve sonra hastaya ait bir dosya oluşturulur. Hastaya Nefroloji doktorundan randevu verilir. Diğer tetkiklerin yapılması için hastanın diyalizinin olmadığı bir gün, planı yapılarak hastaya verilecektir.

Nefrolog hastayı görür ve fizik muayenesi yaptıktan sonra mevcut olan tahlil ve tetkikleri değerlendirir. Gerekli olacak diğer tetkiklerin de yapılmasını isteyecektir. Gereken durumlarda hastayı takip ile görevli olan doktorla görüşüp bilgi paylaşımı yaparlar.

Kadavradan böbrek nakli için başvuran ve konsey tarafından karar verilen hastalar, organ Nakli Koordinatörü tarafından Ulusal bekleme listesine kaydı yapılır. Hastalar listeye kayıtları yapıldıktan sonra bilgi verilir. Altı ayda bir defa tetkikler yenilenerek liste devamlı yenilenir.

Ameliyatın ne zaman yapılacağı böbrek naklinin canlı vericiden ya da kadavra vericili olmasına göre değişmektedir.

Canlı vericili böbrek nakli için operasyonun tarihi önceden belirlenir, alıcı ve verici bir gün önceden hastaneye yatırılır.

Böbrek Nakli İçin Başvuru Nasıl Yapılır

 T.C. Sağlık bakanlığı 28.06.2004 tarih ve 4690 sayılı onay ile yürürlüğe giren yönetmeliğe göre: canlıdan organ ve doku nakli alıcının dördüncü dereceye kadar(dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilecektir. Dördüncü derece hısımlık bağı ile ilgili olarak; Türk Medeni Kanununun 17. maddesinde kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur denmektedir.

Böbrek nakli için, başvurular naklin yapılacağı hastane başhekimliğince il sağlık müdürlüğüne yapılır. Nakil işleminin yapılacağı merkezde, böbrek nakli için, alıcı ve verici ile ilgili gerekli değerlendirmeler yapılarak aşağıdaki belgelerle birlikte Etik Komisyona başvurulur.

  1. Alıcı ve vericinin T.C. Kimlik numarası
  2. Vericinin mümeyyiz olduğuna dair rapor
  3. Vericiden alınmış, en az iki tanıklı hekim onaylı muvafakat belgesi
  4. Verici ve alıcının hekim onaylı bilgilendirme formu
  5. Verici ve alıcının nâkile uygunluğunu bildiren sağlık raporu
  6. Alıcı ve vericinin yakınlığının nereden kaynaklandığını gösteren dilekçe ve mevcut ise ilgili belgeleri
  7. Alıcının ve vericinin gelir düzeyini gösteren beyanı
  8. Vericinin borcunun olup olmadığına dair beyanı
  9. Alıcının ve vericinin adres beyanı
  10. Komisyonun gerekli görmesi halinde ilgili diğer belgeler.

Etik Komisyon, il sağlık müdür yardımcısı başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur;

  1. Valilikçe görevlendirilecek il emniyet müdür yardımcısı ya da kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele şube müdürü
  2. Naklin yapılacağı hastane haricindeki kamu hastanesinden bir tabip
  3. Naklin yapılacağı hastane personelinden olmayan bir psikiyatri uzmanı
  4. Baro tarafından görevlendirilecek bir avukat
  5. Valilikçe görevlendirilecek bir sosyal hizmet uzmanı

Komisyonun sekretaryası il sağlık müdürlüğünce yürütülür. Komisyon 15 günde bir üye tamsayısının en az 2/3 çoğunluğu ile toplanır, gerekli gördüğü takdirde böbrek nakli için başvuran verici ve/veya alıcıyı ve akrabalarını dinler.

Komisyona sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğunu araştırır, böbrek nakli için başvuran alıcı ve verici arasında etik ve yasal olmayan bir durumun bulunmadığı kanaati oluştuğunda naklin etik açıdan uygunluğuna karar verir. Kararlar üye tamsayısının 2/3 oy çoğunluğu ile alınır. Acil nakil gereken hasta için başvuru olması halinde Komisyon ivedilikle toplanır ve karar alır. Etik Komisyon kararları Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemine kayıt edilir.

Böbrek Nakli İçin Gerekli Evraklar

T.C. Sağlık Bakanlığı 28.06.2004 tarih ve 4690 sayılı onay ile yürürlüğe giren yönetmeliğe göre; canlıdan organ ve doku nakli alıcının dördüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından yapılabilecektir. Dördüncü derece hısımlık bağı ile ilgili olarak; Türk Medeni Kanununun 17. maddesinde kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur denmektedir.

Buna göre; kan hısımlığında kişinin akrabalık derecelerine göre;

  1. Derece akrabalar: Anne, baba, çocuk
  2. Derece akrabalar: Kardeş, dede, nine, torun
  3. Derece akrabalar: Amca, hala, dayı, teyze, yeğen
  4. Derece akrabalar: 3. derecedekilerin çocukları

Kayın hısımlığında ise kişinin eş tarafından akrabaları aynı şekilde derecelendirilmektedir.

Birinci Derece Sıhrî (Kayın) Akrabalar: Kayınvalide, kayınpeder, Yani kişinin eşinin annesi ve babası

İkinci Derece Sıhrî (Kayın) Akrabalar: Kişinin eşinin kardeşleri (kayın, baldız, görümce) Eşimizin dedesi, eşimizin ninesi

Üçüncü Derecede Kayın Hısımlar: Eşimizin kardeşinin çocukları yani eşimizin yeğenleri, diğer bir ifadeyle kayın, baldız ve görümce çocukları; eşin dayısı, amcası, halası, teyzesi

Dördüncü Derecede Kayın Hısımlar: Eşimizin 3. derece akrabalarının çocukları

Akrabalık dışı nakillerde:

Başvurular naklin yapılacağı hastane başhekimliğince il sağlık müdürlüğüne yapılır. Naklin yapılacağı merkezde alıcı ve verici ile ilgili gerekli değerlendirmeler yapılarak aşağıdaki belgelerle birlikte Etik Komisyona başvurulur.

  1. Alıcı ve vericinin T.C. Kimlik Numarası
  2. Vericinin mümeyyiz olduğuna dair rapor
  3. Vericiden alınmış, en az iki tanıklı hekim onaylı muvafakat belgesi
  4. Verici ve alıcının nâkile uygunluğunu bildiren sağlık raporu
  5. Verici ve alıcının hekim onaylı bilgilendirme formu
  6. Alıcı ve vericinin yakınlığının nereden kaynaklandığını gösteren dilekçe ve mevcut ise ilgili belgeleri
  7. Alıcının ve vericinin gelir düzeyini gösteren beyanı
  8. Vericinin borcunun olup olmadığına dair beyanı
  9. Alıcının ve vericinin adres beyanı
  10. Komisyonun gerekli görmesi halinde ilgili diğer belgeler.

Etik Komisyon, il sağlık müdür yardımcısı başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur;

  1. Valilikçe görevlendirilecek il emniyet müdür yardımcısı ya da kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele şube müdürü
  2. Naklin yapılacağı hastane haricindeki kamu hastanesinden bir tabip
  3. Naklin yapılacağı hastane personelinden olmayan bir psikiyatri uzmanı
  4. Baro tarafından görevlendirilecek bir avukat
  5. Valilikte görevlendirilecek bir sosyal hizmet uzmanı.

 

Böbrek Veren Kişinin Sağlığı

Böbreğini veren kişinin, ameliyat öncesi ve sonrası süreç hakkında detaylı bir şekilde bilgi sahibi olması gereklidir.

Böbreğini veren kişinin, bu ameliyattan hiçbir şekilde zarar görmemesi ve en kısa sürede normal hayata dönmesi birinci öncelik olmalıdır.

Böbreğini birini bağışlamaya karar veren vericinin, sağlığının zarar görmemesi için çok ayrıntılı incelemeler yapılır. Bu incelemeler esnasında vericiye zarar verecek en küçük bir şüphe duyulursa organ bağışı kabul edilmez ve durum verici ve yakınlarına bildirilir. Bundan sonra yapılması gereken başka bir gönüllü verici bulmak olacaktır.

Bugün için, uzun dönem böbrek verici takipleri sonucu açıkça ortaya çıkmıştır ki, böbrek vericisi olmaya uygun sıhhatli kişilerde, böbrek vermek yaşamı kısaltmamaktadır. Sağlıklarının bozulmasına sebep olmamaktadır. Aksine böbrek vericisinin hiçbir şikâyeti olmadığı halde, yapılan detaylı incelemelerde tespit edilen problemler erkenden tedavi edilmektedir. Böbrek vericisi olmaya engel durum bulunmayan adaylar organ merkezince uzun dönem takibe alınır, düzenli kontrol yapılarak sağlık standardı yükseltilir. Böbrek bağışladıkları süreçte, sağlık bilgileri artar, bağış yapmaya engel sosyal alışkanlıkları (sigara kullanımı, kilolu olma) düzenlenir, normal koşullarda değiştirmeyecekleri yaşam düzeylerini uzun dönemde daha sağlıklı olabilmelerini sağlayacak şekilde düzenleme imkânı olur.

Bütün bu gerçekler böbrek veren kişinin, ameliyatta hiçbir risk almadığı anlamına gelmez. En basit cerrahi girişimlerin bile, sıfır riskle gerçekleşmediği göz önüne alınınca, böbrek vericisinin de az bile olsa bir risk aldığı gerçektir. Hiçbir sağlık sorunu olmayan, sağlıklı bir kişinin düşük de olsa böyle bir riski alması, canlı vericili böbrek naklinin en hassas olduğu bir durumdur. Bu sebeple de canlı vericili böbrek naklinin gerçekleşmesinde verici adayını ciddi bir şekilde incelemeli, risk analizini doğru yapmalıdır. Aynı zamanda ameliyatın bilgili ve donanımlı bir merkezde yapılması son derece önem taşır.

Böbreğini veren kişinin, zarar görmemesi organ nakli merkezinin ana hedefi olmak zorunluluğu vardır.

Böbreğini veren kişi, tek böbrekli kaldıktan sonra tuz alımına dikkat etmek zorundadır. Kilo artışı da fazla olursa yüksek tansiyon sorunu ile karşılaşma sorunu ortaya çıkar.

Tek Böbrekliler Nelere Dikkat Etmeli

Tek böbrekle yaşamak, bazı kimseler için dünyaya gelmeleriyle beraber başlayan bir aşamadır. Bazı insanlar içinse hayatlarının belirli bir kısmının ardından, çeşitli sebepler dolayısıyla meydana gelen bir vaziyettir.

Böbrekler, idrar yöntemi ile atık ve zarar veren maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasını, tuz ve su arasındaki dengeyi ve kanın içindeki çeşitli minerallerin sabit şekilde tutulmasını sağlarlar. Sıhhatli tek böbrekte bu vazifeleri kolay bir şekilde yerine getirebilir. Tek böbreklilerin böbreği sıhhatli olursa, bu kişiler yaşamını eksiksiz ve rahat yaşama imkânına sahip olurlar.

Yaklaşık 750 kişiden bir tanesi tek böbrekli doğar. Doğuştan tek böbreklilerin görülme oranı, erkeklerde daha fazladır ve genellikle sol böbrek yokluğu söz konusudur. Bunun yanında bazı insanlar böbreklerinden biri, tıkanma, ur veya talihsiz bir kaza sonunda operasyon sonunda böbrek alınmak zorunda kalınabilir ya da böbreklerden bir tanesi böbrek nakli nedeni ile bağışlanmış olabilir. İki böbrekli doğarız ama salt ihtiyacımız bir böbrektir. Sağlıklı bir böbrek iki böbreğin yaptığı görevi kolay bir şekilde yerine getirebilir. Bir kişide iki böbreğinde yetmezlik olduğunda, yaşamını aynı ritmle devam ettirmesi amaçlı diyalize ya da böbrek nakline neden olacaktır.

Tek olan sağlıklı bir böbrek, süratli bir şekilde büyür ve çift halindeki böbrek boyutlarına göre daha büyük olur. Bundan dolayı tek böbrekler normal böbrekten daha büyük ve zor meydana geldiği için travmaya daha yatkın olurlar. Tek böbreklilerin kuvvetli temasların olduğu sporlardan kaçınmaları gerekir. Bu tip sporlara futbol, boks, güreş ve binicilik örnek olarak gösterilebilir. Bu sporlarla uğraşanların tek böbreklerini kaybetmelerinin önemli neticeler doğuracağını bilmeleri gerekir.

Tek böbreklilerin ve bir böbreği alınmak zorunda kalanların 25 yıl ardından idrarda yüksek protein seviyelerine ve böbrek fonksiyonlarında bir takım değişikliklere rastlanır. Hipertansiyon talepleri belli bir zaman sonra daha yüksek olmakla birlikte böbrek fonksiyonları hafif düzeydedir.

Tek böbreklilerin özel bir beslenme tarzına ya da perhiz yapmaya ihtiyaçları yoktur. Yılda bir defa idrar testi ve tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Böbrek fonksiyonları sık aralıklarla kontrol edilmelidir.

Satılık Böbrek Arayanlar Böbrek Satın Alabilir Mi

İnternette insanlar böbreklerini satışa çıkartıyor. Böbreği için kimi 20 bin TL, kimi ise 150 bin TL istiyor. Yıllardır önlenemeyen organ ticareti sonunda internet ortamında da yapılmaya başlandı. Artık internette ev, araba ve iş ilanlarının yanına, “satılık böbrek arayanlar” ilanları da yer almaya başladı. Böbreklerini satmaya çalışanların büyük çoğunluğu gençlerden oluşmakta. İlanlarda ismini vermeyen bu insanlara email veya telefon ile ulaşılıyor.

Türkiye’de organ satışı yasaktır. Bundan dolayı “Satılık böbrek arayanlar” ilanları, ev, araba ve iş ilanları arasına sıkıştırılıyor. İşi o kadar ileri götürüyorlar ki böbrek tahlil sonuçlarını bile vermekteler. Organlarını satanlar arasında İstanbul öncelikli olarak yer almaktadır. Hepsinin de bahaneleri aynı; Maddi sıkıntı, kimi okul masraflarını, kimi de mevcut borçlarını kapatmak için böbreğini satmak istediğini söylüyorlar.

Yasalarımıza göre organ satmak için ilan verenlerin (satılık böbrek arayanlar) ve bunu yayınlayanların en az 1 yıla kadar cezası vardır. Organını satan, alan veya aracılık edene 9 yıla kadar hapis cezası vardır. Ticareti yapılıyorsa 15 yıla kadar ceza vardır.

Satılık böbrek ilanlarından bazıları:

“37 yaşındayım. Hiçbir sağlık sorunum yoktur. Bugüne dek aspirin dahi kullanmadım. Oldukça sağlıklıyım. Kan grubum B Rh+ böbreğimi 250 bin TL karşılığında satıyorum. Pazarlık yoktur.”

“Merhaba, böbreğimin birini satmak istiyorum 120 bin TL’ye… Sağlık sorunum yoktur. Yaşım 31. Maddi sıkıntılar yüzünden yapacak bir şeyim kalmadı. Çok zor durumdayım. Acil bunu yapmam gerek. İhtiyaç sahibi olanlar lütfen acil yardım edin.”

Ankara Barosu Sağlık Kurulu Başkanı Berna Özpınar, internet üzerinden gerçekleştirilen bu satışın tamamen yasa dışı olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Bir kişinin rızası dışında olsa dahi bir organın menfaat karşılığı satılması suç olarak tanımlanmıştır. Akraba dışında iki kimsenin birbirine alıcı-verici olması ancak her ilin sağlık müdürlüğü bünyesinde gerçekleştirilen ve iki komisyonca uygun bulunmasıyla mümkün olan bir şey. Böyle bir komisyon kararı olmadan operasyon hukuka uygun değil. Hekim yönünden de soruna sebep olacak bir şey, ortada menfaat sağlayan kişi ve satan kişi için de suç vardır. Suçun örgütlü hali için 8-15 yıl ceza öngörülmüştür.”

Böbrek Veren Kişi Kaç Günde İyileşir

Böbrek naklinde amaç, çalışan bir böbrekle hastayı bağımsız hale getirmek, yaşam kalitesini artırmak, normal hayatına devam etmesini sağlamaktır.

Verici olmanın faydaları:

*Ailenizden herhangi birinin sağlığına kavuşma şansı vardır.

*Kardeşinizin, çocuğunuzun ya da eşinizin haftada 3 kere hemodiyalize girmesi ya da günde 4 kere periton değişimi yapması, arada hastalanması ve zaman içinde bunların sıklaşması, şiddetinin artması, bunlara bağlı olarak da, sağlık ve psikolojisinin bozulması bütün aile bireyleri için sıkıntılı durumdur.

*Böbrek veren kişinin hasta ve ailesinin yaşam kalitesini artırma şansı olacaktır.

*Böbrek veren kişiye tüm tıbbi testler ayrıntılı olarak yapılır, sonra son kararı tüm hekimlerin bulunduğu bir konsey verir. Verici olma ya da olamama kararını hiçbir hekim tek olarak veremez.

*Burada amaç ailede iki hasta değil, sağlıklı iki aile bireyi oluşturmaktır.

Her ameliyatta olduğu gibi böbrek vericisi olmanın da ameliyat riski vardır. Bundan dolayı hiç kimse ameliyatın % 100 başarılı olacağı garantisini veremez. Bununla beraber ameliyat riski, safra kesesi, fıtık v.s gibi basit ameliyatlar gibidir.

Ameliyattan sonraki birkaç gün kesi yerinde ağrı oluşur. Böbrek veren kişi genellikle ameliyatın 4. gününde hastaneden taburcu olur. Beş gün içinde normal yaşama döner.

Ameliyattan, aylar ya da yıllar sonra böbrek veren kişinin tansiyonunda bir miktar yükselme olabilir. Bu tansiyon yükselmesi nakil öncesi tansiyon yükselmesi ile aynı orandadır.

Ameliyat günü önce böbrek veren kişi, sonra böbrek alıcısı ameliyata alınır. Ameliyattan önce böbrek vericisi, sonra ise böbrek alıcısı çıkar. Alıcı ile verici ameliyat sonrası odalarına alınarak, sık bir şekilde tansiyon, ateş ve nabız takipleri yapılır. İdrar ve kan tahlilleri devamlı yapılır.

Ameliyat sonrası 8 saat ağızdan herhangi bir yiyecek ve içecek alınmaz.

Ameliyat sonrası en zor geçecek zaman ilk 12 saattir. Böbreğini, böbrek nakli ameliyatı ile yakınına bağışlamış olan bir verici ertesi gün kendini küçük ameliyat kesileri sayesinde oldukça iyi hisseder. Böbrek veren kişi genellikle ikince ve üçüncü gün kendisini evine gidebilecek kadar iyi hisseder. Aynı durum alıcı içinde geçerlidir.

Böbrek Vermek İstiyorum

Diyaliz tedavisindeki böbrek yetmezliği olan bir yakınınız için, zaten yaşamını sürdürüyor diye düşünebilirsiniz. Diyaliz tedavisi günümüzde çok gelişmiş olabilir ama vücutta çalışan bir böbrek gibi toksit maddeleri vücudu hiç etkilemeden dışarı atamaz. Bu nedenle diyalizde geçen yılların yakınınızı yıpratması gayet doğaldır.

Yakınınıza, yıllar sonra sizinle birlikte olma şansını böbrek vermek isteyerek 10 kat artırabilirsiniz. Sevdiğiniz kişiye böbrek vermek ile daha uzun ve kaliteli bir yaşam şansı sağlıyorsunuz. Adeta ona hayat veriyorsunuz.

Böbrek yetmezliği hastası için, böbrek nakli olmak daha uzun yaşamak anlamına gelir. Ancak nakil olmak için, sevdiği insanlardan çok büyük bir fedakârlık istemesi gerekir. Böbrek vermek isteyen kişilerde, böbrek yetmezliği, başka daha nice ciddi rahatsızlıkların olabileceği gibi, yanlış bir kanı toplumumuzda yaygın iken, böyle bir istekte bulunmak bir hayli zor olur. Bu sebeple bütün böbrek yetmezliği hastalarının en büyük hayali bir gün böbrek nakli olmak olsa da, bu isteklerini bastırmaya çalışır, yakınlarının böbrek vermek istiyorum demelerini beklerler, bunu isteyerek zor durumda bırakmak istemezler. Kendilerinin bencil olduğunu düşünmelerini istemezler. Bu durum onların kısa bir hayata razı olmalarına, bu şekilde hayatlarını sürdürmeyi kabul etmelerine sebep olur.

Hâlbuki günümüzde vericilerin safra kesesi ameliyatından daha düşük risk aldığı, laparoskopik girişim ile bir hafta içinde normale döndükleri ve canlıdan böbrek naklinin % 95 başarılı olduğu göz önüne alınmalıdır. Bunlar düşünüldüğü zaman böbrek nakli kalbin derinliklerine gömülü bir hayal olmaktan çıkıp böbrek hastalarının sevdikleri ile uzun ve güzel bir hayat yaşamak için bir fırsat olacaktır.

Ülkemizde 50 bini aşan sayıda böbrek yetmezliği olan hasta vardır. Bu hastaların yarısına yakını kadavra bekleme listesinde bulunmaktadır. Kadavradan böbrek çıkması çok uzun zaman alabilir. Belki de hiç çıkmaz. Hâlbuki böbrek yetmezliği hastasının, uygun böbrek vermek isteyen yakını olursa, hemen nakil olma şansı doğar ve sağlıklı bir hayat sürdürür. Bu şekilde canlı böbrek nakli olmak için hiç şansı olmayan, kadavra böbrek naklini bekleyen bir hastanın hayatını kurtarmaya yardım etmiş olunur.

Diyaliz tedavisinde geçen sürede hastanın sağlık durumu bozulur ve nakledilecek böbreğin çalışma süresi olumsuz yönde etkilenir. Canlı böbrek nakli gerçekleşirse hasta hemen düzelme imkânına kavuşmuş olur.

Böbrek Nakli İçin Gerekenler

Herkes böbrek nakli olabilir. Böbrek nakli yapılamayacak hasta, küçük bir gruptur. Böbrek yetmezliğine girenler, diyalize girmeye mecbur kalanlar için böbrek nakli bir umut ışığıdır. Böbrek nakli, günümüzde başarı ile uygulanmakta olup, hastaların yaşam standardını yükseltir, daha uzun ve sağlıklı yaşamalarını sağlar. Ameliyat riskini kaldıramayacak durumda kalp hastası olanlar ile kanser hastaları dışında, herkese böbrek nakli yapılabilir. Hastalarda hepatit, tüberküloz gibi enfeksiyon durumu olursa, mikrobik hali aktif değilse yine nakil olabilirler.

Eğer ki böbrek alınacak bir akraba bulunursa, canlıdan böbrek nakli için, bulunamazsa kadavradan böbrek nakli için kadavra nakil listesinde olmak gerekir.

Canlıdan yapılan böbrek nakli oldukça güvenilir ve başarı oranı yüksek bir tedavidir. Nakil yapıldıktan sonra ilk yıl hastalarda % 95 oranında sağlıklı, diyalize girmeye gerek duymadan bir yaşam elde edilir. Son yıllarda kullanılan bağışıklık baskılayan ilaçlardaki gelişmeler başarı oranını devamlı bir şekilde artırmaktadır.

Böbrek nakli için, hastalarda genellikle kadavradan nakil bekleme gibi bir yaklaşım vardır. Hâlbuki nakil alabileceği bir akrabası olursa, hiç beklemeye gerek duymadan sağlığına kavuşma şansı vardır. Bundan dolayı böbrek nakli için, ilk olarak canlıdan böbrek naklini tercih etmek gerekir. Canlıdan böbrek naklinin hastaya birçok avantajları vardır.

Hepatit B ve Hepatit C hastalarına böbrek nakli yapılabilmektedir. Bu virüsler karaciğerde hasara sebep olurlar. Böbrek nakli için, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanıldığı için, bunlar hepatit virüsünün etkisini artırabilir. Kanında fazla miktarda virüs bulunan hastalara böbrek nakli önerilmez. Hastalarda karaciğer hasarı yoksa böbrek nakli yapılabilir.

Böbrek yetmezliğinde son döneme gelmiş olan hastaların diyalize başlamadan önce, böbrek nakli için başvurmaları daha uygun olur. Bu şekilde diyalizle vücutları yıpranmaz, sağlık sorunları artmadan nakil olurlar. Hastalar diyalizde ne kadar az zaman geçirirse, böbrek naklinin başarı sağlaması daha yüksek olur. Bundan dolayı canlı verici bulan hastalar hiç beklemeden böbrek nakli olma şansını kullanmalıdır. Böbrek bağışlamak hastanede 2-3 gibi bir sürede kalarak, bir haftada ise normal yaşama dönmek üzere kolay şartlar altında yapılmaktadır.

Böbrek Nakli Sonrası İyileşme

Böbrek nakli sonrası hasta, iyileşme süreci boyunca hekimler ve hemşireler tarafından belli bir süre tıbbi gözlem altında tutulur. Düzenli olarak hayati bulgular (tansiyon, nabız, ateş) çıkartılan idrar miktarı, yara iyileşmesi ve olası başka istenmeyen durumlar olasılığına karşı yakın takip altında bulundurulur.

Yeni böbrek, normal böbrekler gibi idrar üretmeye başlar. Bu idrar üretimi, operasyondan hemen sonra başlayabileceği gibi, bazen bir ya da iki haftayı da bulabilir. Canlı vericiden nakil edilen böbreğin fonksiyonlarına başlaması daha hızlı olurken kadavradan nakledilen böbreğin fonksiyonlarının başlaması biraz daha zaman almaktadır. İdrar çıkış miktarı, operasyon sırasında takılan bir idrar sondası aracılığı ile takip edilir. Sondanın çıkarılma süresi hastanın iyileşme sürecine göre değişir. Operasyondan birkaç gün sonra Doppler Ultrasonografi ile böbreğin kanlanması ve anatomik durumu kontrol edilir. Bu ağrılı bir inceleme değildir ve radyoloji uzmanları tarafından yapılır.

Başarılı bir böbrek nakli sonrası, bağışıklık sistemi yeni böbreği yabancı bir doku olarak algılayıp reddetmeye çalışır. Bu tepki beklenen ve normal bir durumdur. Bağışıklık sisteminin de reaksiyonunu baskılamak için operasyondan hemen önce ve operasyondan sonra devamlı olarak bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar almaya başlanır.

Böbrek nakli sonrası, sürekli bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanımı, vücudu enfeksiyonlara karşı daha hassas duruma getirdiği için, hekimler ayrıca antibakteriyal, antiviral ve antifungal ilaçlar verirler. Bu ilaçların ve immun sistemi baskılayıcı ilaçların kullanımı ile ilgili organ nakli hemşiresi detaylı bilgilendirme yapar ve eğitimler verir.

Böbrek nakli sonrası, kesi yerinde ağrı olması, operasyondan sonraki ilk günlerde beklenen bir durumdur. Bu durum, ağrı kesici ilaçlar ile hafifletilmeye çalışılır. Dikişler operasyondan yaklaşık 2-3 hafta sonra operasyon yarasının iyileşme durumuna göre alınır.

Operasyon sırasında nakledilen böbrek ile idrar kesesi arasındaki “üreter” adı verilen tüp şeklindeki yapının içine DJ stent adı verilen bir tür ince plastik boru yerleştirilir. Bunu yapmaktaki amac, böbrek ile idrar kesesi arasındaki idrar akışını rahatlatmak ve iyileşme sürecinde anastomoz yapılan dokulara yardımcı olmaktır. DJ stent operasyondan bir süre sonra, hekimin uygun gördüğü bir zamanda sınırlı uyuşturma altında sisto-üretroskopi adı verilen bir işlem ile çıkarılır.