Kategori: Organ Nakli

Organ Nakli

Böbrek Nakli İçin Gereken Şartlar

Böbrek nakli yapılamayacak grup çok az bir bölümü oluşturmaktadır. Böbrek yetmezliğine giren hastalar diyalize giren hastalar için böbrek nakli adeta bir umut ışığı haline gelmiştir. Bu bakımdan böbrek nakli için gereken şartlar oldukça önem arz eder. Günümüzde başarıyla uygulanan nakil işlemleri hastaların hayat standardını yükseltmekte, daha uzun ve sağlıklı bir şekilde yaşam sürmelerine yardımcı olmaktadır. Böbrek nakli ameliyatının riskini kaldıramayacak kalp hastaları, kanser hastaları dışında çoğu kişi böbrek nakli yaptırabilirler. Hastalarda bulunan hepatit, tüberküloz gibi enfeksiyon hastalıkları mikrobik hali aktif durumda olmadığı takdirde nakil işlemi yine yapabilmektedir. Nakil işlemi yaptırılacak hastalar doktor tarafından bilgilendirilmeli yapılacak organ nakil merkezlerinde kayıtları tutulmalıdır. Eğer hastanın böbrek alınacak bir akrabası bulunuyorsa canlı üzerinden nakil işlemi, bulunmadığı takdirde ise kadavra üzerinden nakil işlemi gerçekleştirilmelidir.

Canlılar üzerinden yapılan böbrek nakil işlemleri oldukça güvenli, başarılı ve uygun bir tedavi yöntemidir. Nakil işlemini takip eden ilk yılda hastalar %95 oranında sağlıklı ve diyalize girmeden bir yaşam şekliyle hayatlarını sürdürebilmektedirler. Son zamanlarda kullanımı başlayan bağışıklık baskılayıcı ilaçlarda yaşanan gelişmelerle birlikte böbrek naklindeki deneyimlerin artmasıyla başarı oranları gittikçe yükselmektedir.

Böbrek nakli olması düşünülen hastalarda genel olarak kadavradan nakil işlemi gerçekleştirileceğine dair bir izlenim bulunuyor. Fakat kişinin yakını tarafından alabileceği bir nakil ile beklemesine gerek dahi olmadan hızlıca sağlığına kavuşmaktadır. Bu süreçler göz önüne alındığında böbrek nakli olacak bir hastanın öncelikli olarak canlıdan böbrek naklini tercih etmesi önemlidir. Canlıdan yapılan böbrek naklinin hastaya bir takım avantajları bulunmaktadır. Bunları sıralamak gerekirse:

  • Canlı üzerinden gerçekleştirilen böbrek nakillerinde daha başarılı sonuçlar alındığı görülmüştür.
  • Hem verici hem de alıcı çeşitli ve detaylı sağlık kontrollerinden geçirildiği için operasyon oldukça kontrollü ve planlı bir şekilde gerçekleştirilir.
  • Kadavra üzerinden alınacak böbreğin uygun çıkmama ihtimali bulunduğundan dolayı hasta bu süreçte bedenen ve ruhen yıpranabilir.
  • Canlı üzerinden gerçekleştirilen böbrek nakilleri oldukça kısa sürede tamamlanarak nakil işleminin bitirilmesi gerçekleştirilir.
  • Canlıdan böbrek nakli olamayan insanlar için kadavra üzerinden nakil şansı da oldukça yüksek olmaktadır.

Böbrek Nakli Yapan Doktorlar

İstanbul Böbrek Nakli Yapan Doktorlar

  • Siyami Ersek Kalp Damar Cerrahisi EAH- Kalp (Doç.Dr. Serap Aykut AKA)
  • Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH- Böbrek (Prof. Dr. Ali İhsan Taşçı)
  • Lütfi Kırdar Kartal EAH- Böbrek (Op. Dr. Mehmet Yıldırım)
  • İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH- Böbrek (Prof. Dr. Ali Rıza Odabaş)
  • Haydarpaşa Numune EAH- Böbrek/Karaciğer (Op. Dr. Cengiz Eriş, Doç.Dr. M. İzzet Titiz)
  • İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi- Böbrek (Prof. Dr. Salih Pekmezci)
  • İ.Ü. Tıp Fakültesi Hastanesi- Karaciğer/Akciğer/Böbrek (Doç.Dr. İlgin Özden, Prof. Dr. Alper Toker, Prof. Dr. Ali Emin Aydın)
  • Özel Şişli Florence Nightingale Hastanesi- Böbrek/ Kalp/ Karaciğer (Doç.Dr. Emin Başarış Akın, Prof. Dr. Deniz Süha Küçükaksu, Prof. Dr. Yaman Tokat)
  • Özel Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi- Karaciğer (Op. Dr. Murat Dayanaç)
  • Kartal Koşuyolu Yİ EAH-Kalp/ Akciğer (Doç. Dr. Mehmet Balkanay, Doç.Dr. Cemal Asım Kutlu)
  • Marmara Üniversitesi Pendik EAH- Böbrek/Akciğer/Karaciğer (Prof.Dr. İshak Çetin Özener, Doç. Dr. Bedrettin Yıldızeli, Doç.Dr. Ender Dulundu)
  • İstanbul Özel Memorial Hizmet Hastanesi- Böbrek (Op. Dr. Mert Altınel)
  • Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi- Böbrek (Doç. Dr. Gürkan Tellioğlu)
  • Özel Medicana İnternational İstanbul Hastanesi- Böbrek (Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar)
  • Özel Medicana Hospital Bahçelievler- Böbrek (Prof. Dr. Hasan Taşçı)
  • Özel Memorial Şişli Hastanesi- Böbrek/Karaciğer/Pankreas (Prof. Dr. Münci Kalayoğlu)
  • Özel Aile Hastanesi- Böbrek (Doç. Dr. İbrahim Berber)
  • Yeditepe Üniversitesi Hastanesi- Böbrek (Prof. Dr. Özcan Gökçe)
  • Başkent Üniversitesi İstanbul SUAM- Böbrek (Prof.Dr. Alp Demirağ)
  • Özel Medicana Hospital Çamlıca Hastanesi- Böbrek
  • Özel Medicalpark Göztepe Hastane Kompleksi- Böbrek (Op.Dr. Aşkın Eroğlu)
  • Özel Memorial Ataşehir Hastanesi- Böbrek/Karaciğer (Prof.Dr. Kamil Yalçın Polat)
  • Özel Acıbadem İnternational Hastanesi-Böbrek (Op.Dr. Ercüment Gürlüer)
  • Özel Universal Çamlıca Hastanesi- Karaciğer/Böbrek (Prof.Dr. Vedat Kırımlıoğlu)
  • Yedikule Göğüs Hastanesi- Akciğer (Doç.Dr. Adnan Sayar)

İzmir Böbrek Nakli Yapan Doktorlar

  • İzmir Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
  • İzmir Üniversitesi Medicalpark Hastanesi
  • Özel Kent Hastanesi
  • İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
  • İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  • İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  • Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  • Özel Karakaş Hastanesi (Uzm.Dr. Türker Karabuğa, Opr. Dr. Cemal Kara)
  • Özel Su Hospital (Opr. Dr. Mustafa Nermi Özer, Opr. Dr. Osman Güngör)

Böbrek Nakli Ücretli Mi?

Diyaliz hastaları hayatta kalabilmek adına önemli yaşam mücadelesi veriyor bunu başarmaları sırasında önemli kısmı yıllar içerisinde çalışamaz duruma geliyorlar. Bu sebeple çoğu özel kuruluş ve devlet hastaneleri böbrek nakli yapmak için paralı-parasız ayrımını kaldırmış durumda. Böbrek nakli yaptırmak isteyen hastalar hastanelere başvurdukları takdirde ilk andan itibaren herhangi bir ek ücret istememektedirler. Bu konuda hastanelerin sağlayacağı destekler ile şehriniz dışında bulunan hastanelerin halkla ilişkiler sorumları ile görüşerek yardım alabilirler. Böbrek nakli ücretleri hastalar  ve çevresi tarafından üzerinde oldukça sık durulan bir konudur.

Hasta olan insanların büyük bir çoğunluğu nakil işlemi için hazırlık-ameliyat dönemlerinin maliyetli olabileceğini öngörürler fakat aslında bu süreç oldukça kısa geçmektedir. Burada kritik nokta böbrek nakil ameliyatı sonrası hastanın uzun yıllar boyunca takibinin yapılması ve bu süreçte hekimler tarafından kontrol edilmesidir. Takip süresince gerekli muayeneler, testler ücretsiz yapılması gerekmektedir. Bu konuda görüşeceğiniz hastanelerde bu konuları konuşmanız sizin için önemli bir aşamadır.

Diyaliz Masrafı Nakil Masraflarının 2.5 Katı

Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Anabilim Dalı Başkanı olan Prof. Dr. Hüseyin Çağatay Aydın bir böbrek hastasının diyaliz masraflarının yılık 25 bin dolar civarında olduğunu belirtiyor. Bu rakam böbrek nakil yaptıranlar hastalarda ise 10 bin dolar civarında. Bu bakımdan değerlendirildiğinde böbrek nakli hastanın sağlığı boyutuyla ilgili olduğu kadar Türkiye’nin ekonomisine etki etmektedir. Şuan ki koşullar göz önünde bulundurulduğunda böbrek yetmezliği için en iyi tedavi yönteminin böbrek nakli olduğunu belirtilmektedir. Canlıdan ya da kadavradan yapılan nakil sayıları ne yazık ki ülkemiz için yeterli değildir. Bu konuda basın-yayın organlarının faaliyetleri, organ bağışı için yapılan kampanyalar, organ bağışının özendirilmesi gibi konular önem taşımaktadır. Türkiye’de yılık yaklaşık 70 bin hastadan 2.500 kişiye nakil yapıldığı belirtildi. Hastalara çok iyi hizmet verebildiklerini aktaran Aydın, yeterince organ bulamamaktan şikayetçi. Canlıdan karaciğer naklinden Türkiye’nin Avrupa’dan ileride olduğu belirtilirken, 55 bin hemodiyaliz hastası bulunduğu geri kalanların ise periton diyaliz tedavisi uygulandığı dikkat çekildi. Aydın, bu hastalıklar hastalara sağlıkları açısında büyük külfet getirdiği gibi Türkiye’nin sınırlı kaynaklarına ekonomik olarak devletin bütçesine de büyük bir yük altında bıraktığını anlatıyor. Çünkü hemodiyaliz, diğer diyaliz masraflar devletin bütçesinden karşılanmakta.

Böbrek Satmak İsteyenler Satabilir Mi?

İnternette ev, araba, eşya satar gibi böbrek satmak isteyenler ortaya çıktı. Uzmanların bu konuda net uyarısı var: Böbrek satan da bu işlemi yapan doktor da suç işliyor!

Böbrek satmak isteyenler çeşitli blog siteleri aracılığıyla organlarını satarak para alıyorlar. Bu konuda bazı haberleri derleyerek size bilgi vermeye çalışacağız.

19 yaşında genç bir bayana ait “yaşamımın yarısını veriyorum” söylemi bunlardan birisi. Sebebinin ise maddi yetersizlik olduğunu belirtiyor. Kişiler bazı bloglara ilan vererek yaşlarını, kan gruplarını ve bu nakil işleminden ne kadar para istediklerini belirtiyorlar. Böbrek satmak isteyenler bir ev, araba satar gibi “sağlıklıyım, herhangi bir sağlık problemim yok” gibi ibarelerle satışa koydukları böbreklerini 100-300 bin liraya sattıkları belirtiliyor. Uzmanlar verilen ilanları aradıklarında gerçek kişiler olduklarını ve hala alıcı bulamadıklarını belirliyor.

“Yaşamımın Yarısını Veriyorum”

Verilen ilanlarda bir ilan göze çarpıyor. 19 yaşındaki bir bayanın sadece yaş ve kan grubu yazdığını gören uzmanlar kendisiyle irtibata geçmek istiyor. Genç kadın nerede oturduklarını soruyor. Bunu sorma sebebi ise ilan verenlerin bir kısmının seyahat edecek durumda olmamaları. Uzmanlar kendilerinin de İstanbul’da oturduklarını aktarıyorlar. Böylece böbrek satışı için yapılacak ilk engelin kaldırılması sağlanmış olunuyor. İkinci konu ise böbreğin fiyatı. Uzmanlar fiyatı sorunca 250-300 bin lira arası bir fiyat belirlediğini söylüyor genç kadın. Uzmanlar bu kadar para vermeyeceklerini söyleyince genç kadının cevabı oldukça dikkat çekici: “Ben de yaşamımın yarısını veriyorum.” Genç kadın böbreğini maddi yetersizlikten ötürü sattığını aktarıyor.

Göz Ameliyatı

Uzmanlar ilanlardaki başka bir numarayı çeviriyor. Hattın diğer ucunda bir erkek bulunuyor. İstanbul’da ikamet ettiğini söyleyen kişinin verdiği ilanda fiyatı yazmadığını ve ne kadar istediği soruluyor. Adamın verdiği cevap oldukça dikkat çekici: “Piyasayı fazla bilmiyorum. Gözlerimden rahatsızım, ameliyat olacağım onun için satıyorum gönül ister ki bağışlayayım.” Uzmanlar 100 bin TL verebileceklerini söylediklerinde adam da kabul ediyor fakat uzmanlar telefonu kapatıyorlar.

Tamamen Yasa Dışı

Ankara Barosu’ndan Sağlık Hukuku Kurulu Başkanı Berna Özpınar’ın yaptığı açıklamaya göre, internet üzerinden gerçekleştiren bu tip organ satışlarının tamamen yasa dışı olduğu belirtiliyor. Bir kişinin rızası dahilinde olsa bile herhangi bir organın menfaat karşılığı satılmasının büyük bir suç ve cezai yaptırımlarının olduğunu belirtti.

Kaynak: Milliyet

Böbrek Nakli Kimler Verebilir?

Böbrek nakli, sağlıklı bir kişinin kendi yaşamını tehlikeye sokmayacak bir şekilde bir organını ya da organından bir parçasını ihtiyacı olan bir kişiye bağışlaması olarak tanımlanabilir. Tabii bu tanım canlı verici üzerinden gerçekleşen nakiller için geçerlidir. Bunun dışında kadavradan da yapılan nakiller olmaktadır. Burada nakil vericisi olacak kişinin sahip olması istenen duygu, ileride kendi şahsı için sorun olabilecek problemlerin belirlenmesi halinde verici olarak kabul edilmeyeceğinin bilinmesi gerekir. Yazımızda böbrek nakli kimler verebilir, istenen kriterler nelerdir bu sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Böbrek Nakli Kimler Verebilir?

Canlı üzerinden gerçekleşen organ nakillerinde 4.dereceye kadar akraba, hasım akrabalar verici olabilmektedir.

  • 1.derece akrabalar: Anne, baba, çocuk
  • 2.derece akrabalar: Kardeş, dede, nine, torun
  • 3.derece akrabalar: Amca, hala, dayı, teyze, yeğen
  • 4.derece akrabalar: Üçüncü derecede yer alanların çocukları.

Eşlerin rızasının olması nakilde üzerinde durulması gereken bir konudur. Akraba olmayıp ta duygusal bağ sebebiyle verici olmak isteyen böbrek sahipleri için Sağlık Bakanlığı tarafından etik kurulu kararları ile değerlendirilip karara bağlanmaktadır.

Canlı Verici Böbrek Naklinin Faydaları

  • Verici hastanın genellikle bir akrabası olacağı için doku uyumunun daha hızlı gerçekleşmesi sağlanır.
  • Ameliyat tarihinin önceden planlanması sağlanarak bir program dahilinde takvime alınır ve en uygun koşullarda ameliyatın gerçekleşmesi sağlanır.
  • Canlı verici üzerinden yapılan böbreğin ömrü kadavradan yapılan nakillere daha uzun olduğu belirtilmiştir.
  • Canlı verici üzerinden gerçekleşen nakillerde böbrek hemen çalışır ve nakil sonrasında diyaliz ihtiyacı hissedilmez.

Böbrek Nakli Vericisinden İstenen Şartlar

  • Böbrek nakil işlemi için alıcı ve verici arasında belirtilmiş olan akrabalık bağının veya hısımlığın olması ya da etik kurul tarafından onaylanmış olması,
  • En az 18 yaşında olmalı ve tüm akli melekeleri çalışır olmalı,
  • 65 yaş üzerinde bulunan vericiler için yaş dışında hiçbir risk faktörüne sahip olunmaması,
  • Vericinin kanser, kalp-damar rahatsızlıkları gibi sistemik bir rahatsızlığının bulunmaması,
  • Kalıtsal bir hastalığa sahip olunmaması,
  • Yapılacak psikolojik değerlendirmeler sonucunda canlı verici olmak için olumlu raporların alınmış olması,
  • Verici-alıcı kan grubunun uyumlu olması,
  • Doku grubundaki uyumluluk önemli olmamaktadır.
  • Vericinin hiçbir etki, baskı altında bulunmadan organ vermeye razı olması,
  • Kişi evli ise eşinin organ nakli için onayının olması,
  • Yapılacak incelemeler ve değerlendirmeler sonrasında verici olmasının herhangi bir engel bulunmaması gerekmektedir.

Böbrek Nakli Verici Riskleri

 

Böbrek nakli son yıllarda böbrek hastaları için en uygun tedavi yöntemini oluşturmaktadır. Nakil işleminde alıcı kadar verici için de bir takım riskler bulunmaktadır. Böbrek nakli verici riskleri aşağıda açıklanmıştır:

Böbrek Nakli Verici Riskleri

Böbrek nakli için uygun olan canlı verici adayı belirlendikten sonra organ nakil merkezleri tarafından önemli olan kişi her zaman vericidir. Alıcı olan kişi hastadır. Bu nakildeki amaç ailede iki hastanın oluşması değil sağlıklı iki bireyin oluşmasıdır. Vericiye tıbbi testler ayrıntılı olarak yapıldıktan sonra son karar merci hekimlerin oluşturduğu bir konsey (cerrah, radyolog, organ nakil koordinatörü, nefrolog, psikolog) tarafından verilmektedir. Verici olma ya da olmama kararı tek bir kişi/hekim tarafından verilmemektedir.

Her ameliyat cerrahi işlemde olduğu gibi böbrek nakil ameliyatında da verici için bir takım ameliyat riskleri bulunmaktadır. Bu bakımdan hiç kimse ameliyat işleminin %100 kusursuz, başarılı olacağını garanti etmemektedir. Böbrek nakli verici riskleri de bu ihtimal dahilindedir. Bu ameliyatta ölüm riskinin 1/3.000 olduğu söylenmektedir. %5 oranında bir yara enfeksiyonu, %4 oranında idrar enfeksiyonu riski bulunmaktadır. Oluşan bu riskler aynı zamanda herhangi bir batın (safra kesesi, apendisit ameliyatı) ameliyatında bulunan risklerle aynıdır. Bu risklerin en aza indirilmesi için ameliyat öncesi verici her açıdan incelenip çeşitli testlere tabii tutulmaktadır.

Vericinin ameliyat sonrası birkaç günü ağrılı geçmektedir. Yapılan ameliyat prosedürüne bağlı olarak verici, ameliyat sonrası 3-5 gün içerisinde taburcu edilmektedir. Vericilerde %4’ünde hafif şiddette de olsa ameliyattan bir yıl sonra ağrı görülebilir. Ameliyattan 2 ay sonra ise kişi daha önce yaptığı işleri ağır kaldırmakta dahil olmak üzere tüm işleri aynı şekilde yapabilir.

Ameliyatta yıllar hatta yıllar sonra vericinin tansiyonunda küçük bir yükselme görülebilir. Nakil öncesi yapılan tüm testlerde görülen tansiyon yükselmesi ile benzerlik gösterir. Toplumda yaşayan diğer bireyler gibi düzenli yapılan kontroller ile sağlıklı bir hayat yaşamak mümkündür. Böbrek nakli ameliyatlarında nakil sonrası böbreğin hiç çalışmama ya da bir sonra kaybedilme gibi riskler bulunmaktadır. Fakat 1 yılda diyalize giren hastaların ortalama %8-10’u yaşama veda ederken, nakil işlemi gerçekleşen hastalarda bu oran %1-2 oranında seyretmektedir. Göz önünde bulundurulması gereken bir diğer nokta ise hastaların ilk nakilden sonra ikinci, üçüncü gibi nakil imkanların olduğunun bilinmesi gerektiğidir.

Diyaliz ve Böbrek Nakli Nedir?

Böbrek hastaları için oldukça önemli bir konu olan diyaliz ve böbrek nakli nedir bu kavramları açıklamaya ve incelemeye çalışacağız.

Diyaliz: Böbrek yetmezliği hastalığı olan insanlarda vücutlarında birikmiş olan fazla atık ve sıvı maddelerin yarı geçirgen bir süzgeç yoluyla temizlenmesi işlemine denilmektedir.

Diyaliz kelimesi sürekli bilgisayar başında oturan, bağımlısı olan kişilere onları yermek için de kullanılmaktadır: “Diyalize bağlanmak”

Diyaliz teknolojisinde yaşanan gelişmeler ile birlikte diyaliz giren hastaların yaşam süresi ve kalitesi artması sağlanmıştır. Ülkemizde 2005 yılı sonu itibariyle 35.000 kişi diyaliz tedavi ile yaşamlarını devam ettirmektedirler.

Santritüzleme yöntemi ile ayrılamayan küçük tanecikler sıvı-katı karışımları ile ayırmak için diyaliz işlemi yapılmaktadır. Diyaliz işleminde 1-5 nm delip çapı ebatlarından olan selefon, hayvan derisi gibi süzgeç işlemi gören yarı geçirgen zarlar kullanılmaktadır. Yapılan bu zardan küçük molekül yapısında maddeler geçerken büyük moleküller hacimdeki maddeler geçememektedir. Böbrek hastalarının tedavisinde diyaliz yöntemi kullanılabilmektedir. Yüzey alanı geniş olan diyaliz zarından kan geçirilir. Metabolik atık yapısında olan küçük moleküller zardan geçerler. Kan plazmasında bulunan protein molekülleri oldukça büyük olmaları sebebiyle zardan geçemezler.

Diyaliz tedavisi hangi hastalara uygulanmaktadır?

  • Böbrek yetmezliği sebebiyle önlenemeyen kusmalarda
  • Böbrek yetmezliği sonucu bilinç bulanıklığı durumlarında
  • Böbrek işlevlerinin %80-90’ını kaybetmiş kişilerde
  • Sıvı fazlalığının oluştuğu durumlarda
  • Böbrek yetmezliğine bağlı kana eğilimli olan kişilerde
  • Böbrek yetmezliğine bağlı olarak perikardit olanlarda

Böbrek Nakli: Canlı veya ölmüş birisinden alınan böbreğin, böbrek yetmezliği sebebiyle hasta olan bir hastaya nakledilmesi işlemine denilmektedir. Yapılan ameliyat sonrası hastaya kullanması için bazı ilaçlar verilir ve hasta tedavi süreci sonrasında normal hayatına devam eder. Yani kişiler eskisi gibi hayatlarına devam edebilirler, kadınlar çocuk doğurabilir, çalışabilir ve işlerine devam edebilirler. Ve belki de en önemlisi nakil işlemi ile birlikte hastaların yaşam süresi ve kalitesinde büyük iyileşmeler görülür.

Böbrek naklinin diyalize göre avantajları

Böbrek nakli son dönemde böbrek hastaları için en etkili tedavi yöntemi haline gelmiştir. Diyaliz tedavileri (hemodiyaliz, periton diyaliz) tüm koşullar en iyi şekilde sağlandığı takdirde bir insanın yapabileceği işin %5’ini oluşturabilmektedir. Başarılı bir ameliyat işlemi ile gerçekleştirilen böbrek naklinde ise bunun 10 katı sağlanabilmektedir. Nakil ile böbrek yetmezliği hastaların diyalizden kurtulmasının sağlanması oldukça önemli bir tercih nedenidir.

Böbrek Yetmezliği Tedavisi

Böbrek yetersizliği ilerlediği takdirde son dönem böbrek yetersizliği hastalığı ortaya çıkmaktadır. Böylece böbreklerin kanı temizleme görevleri yerine getirilemez. Kandaki zararlı atık miktarı yükselir. Ayrıca kandaki tuzlar normal sınırların dışına çıkmaktadır. En önemlisi ise potasyumdur. Kanda yer alan potasyum miktarı normal çok üzerine çıktığında hayati tehlikeler ortaya çıkmaya başlar. Bu aşamaya gelmiş olan hastaların böbreklerine başka tedavi yöntemleri uygulayarak onlara yardım etmek gerekmektedir.

Kronik böbrek yetersizliği daha önceden sıklıkla ölüme yol açan bir hastalıktı. Fakat günümüzde bu rahatsızlık etkin bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Bu yüzden böbrek yetmezliği hastalığından korkmamak fakat aynı şekilde de bu hastalığa karşı dikkatli olmak, bilinçli olmak son derece önemlidir. Son dönem böbrek yetersizliği bulguları ortaya çıktığında hastalığı tedavi etmek için yalnızca ilaç kullanmak yeterli olmamaktadır. Böbreğin görevlerinin yerine getirebilmesi için başka tedavi yolları gerekmektedir. Bu tedaviler aşağıda sıralanmıştır:

1) Diyaliz

2) Böbrek nakli

Böbrek yetmezliği tedavisi için diyaliz iki şekilde uygulanabilmektedir. Hemodiyaliz denilen makine diyalizi ve periton diyalizi denilen karın diyalizi şeklindedir.

Böbrek yetmezliği tedavisi için yapılan böbrek nakli ise hastaya başka bir kişi tarafından (verici) böbreğin nakil edilmesidir. Böbrek nakli canlı vericiden ve kadavradan olmak ise iki şekilde gerçekleştirilir.

Hemodiyaliz: Bir makine ile hastanın kanının bir filtre ile süzdürülerek içindeki zararlı olan maddelerin atıldığı ve temizlenmiş kanın tekrar hastaya verildiği bir tedavi yöntemidir. Yapılan bu tedavi şekline uygun olarak süzgeç görevini yapacak özel yapay filtreler üretilmektedir. Bu filtreler diyaliz makinesine takılarak kanın bir pompa ile hastadan çekilmesi ve zardan süzdürülmesi hemodiyaliz yöntemi ile gerçekleştirilmektedir. Yapılan bu süzme işlemi esnasında filtrenin bir ucu hastanın kanına girmektedir. Böylece kandaki kreatinin, üre gibi zararlı maddeler, fazlası vücutta zararlı tuz olan olan potasyum gibi zararlı maddeler dışarı atılmaktadır. Temizlenmiş olan kan filtrenin diğer ucundan vücuda geri getirilmektedir. Hemodiyaliz yöntemi sırasında vücutta fazlaca birikmiş su çekilerek tansiyon yüksekliği kontrol altına alınabilmektedir.

Periton (Karın) Diyalizi: Kanın zararlı atıklardan temizlenme işlemi için her zaman yapay filtreler gerekmemektedir. Bu amaca uygun olarak insanın kendi karın zarı da filtre görevi yapabilmektedir. Kişinin karın zarı olan peritonun kullanılarak yapılan diyaliz şekline karın diyalizi adı verilmektedir.

Böbrek Vermenin Sakıncaları Nelerdir?

Günümüzde en çok yapılan organ nakli işlemlerinden biri de böbrek nakli. Böbreğin işlevini yerine getiremediği durumlarda, canlı ya da vefat etmiş kişiden böbreğin alınarak hastaya nakil edilmesi ile operasyon gerçekleştirilir. Nakil işlemi genellikle kadavradan alınan böbrek ile yapılsa da, canlı bir birey de sağlıklı olan böbreğini bir başkasına nakledebilir. Genellikle aile ve akrabalarda canlı kişilerden yapılan böbrek nakli görülmektedir. Organ nakli canlıdan yapılacaksa, temel kural vericinin herhangi bir sağlık probleminin olmamasıdır. Bir kişinin böbrek verebilmesi için; nakil için herhangi bir sağlık engeli bulunmamalıdır. Onun dışında verici 18 yaşını geçmiş olmalıdır. Yasal olarak yapılan böbrek ya da diğer organ nakilleri ticari olarak yapılmamaktadır. Peki, böbrek vermek sakıncalı mı?

Böbrek Nakli ve Böbrek Yetmezliği 

Böbreğini veren kişilerin ileride böbrek yetmezliği riskinin arttığı halk arasında genel bir düşüncedir. Aslında böbreğini vermek bu riskin artmasına neden olmaz. Bu nedenle bir böbreğini veren biri, hastaneden çıktıktan sonra normal hayatına kaldığı yerden devam edebilir. Böbrek nakli de diğer tüm operasyonlar gibi %100 garantili değildir. %95 oranında başarılı olmakla beraber; böbrek vermek için yapılan operasyonlarda 3000 kişide 1 ölüm riski de bulunmaktadır. Ancak yakınlarınıza hayat vermek, onlarla daha uzun süre birlikte olmak için böbrek nakli yapılması gereken bir işlemdir.

Nakil Sonrası 

Operasyon sonrasında birkaç gün ağrı görülebilir. Verici 2 gün hastanede kaldıktan sonra taburcu olup günlük yaşantısına geri dönebilir. Böbrek yetmezliği riski oluşturmadığından, sağlıklı olan tek böbreği ile de hayatına kaldığı yerden devam edebilir. Bu sayede bir yakınının hayatını kurtarmış olacaktır. Ayrıca böbrek vermek gönüllü olarak yapılmaktadır. Bu nedenle ticari bir amaç güdülemez.

Böbrek Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

Böbreklerin hasara uğraması ve normal görevlerini (kanında zararlı maddelerden temizlenmesi, sıvı dengesinin ayarlanması, tansiyonun düzenlenmesi, hormon yapımı ) yerine getirmesini engelleyen hastalık böbrek yetmezliğidir. Hastalığın teşhisi için 3 aydan uzun süren idrardaki albumin artışı, böbrek fonksiyonlarının azalması gibi faktörlerle konulmaktadır. Hastalık ilerlediğinde yüksek tansiyon, kemik hastalığı, kansızlık, kalp-damar rahatsızlıkları gibi çeşitli komplikasyonlara yol açabilmektedir.

Böbrek yetersizliği rahatsızlığı ileri bir seviyeye ulaşıncaya kadar genelde ciddi belirtiler vermeyebilir. Ayrıca aşağıda belirtilen böbrek yetmezliği belirtilerinden biri ya da birkaçına sahip olan şahıslar en yakın sağlık kuruluşuna giderek gerekli testleri yaptırmaları tavsiye edilmektedir.

Böbrek yetmezliği belirtileri

  • Uyku bozuklukları
  • Halsizlik, hızlı yorulma ve enerji kaybının oluşması : Normalden daha fazla oluşmaya başlayan yorgunluklar, daha az enerji gibi faktörlere dikkat edilmelidir. Böbreğin işlevinde yaşanan azalmalar kanda bulunan zararları madde ve kirlilik oranlarını arttırmaktadır. Ve bu da kişilerin kendilerin yorgun, zayıf ve dikkat toplamada zorluklara yol açmaktadır. Böbrek rahatsızlığı ayrıca güçsüzlük ve yorgunluğa neden olan kansızlık hastalığına da davetiye çıkarmaktadır.
  • Geceleri kas krampları
  • İştahsızlık
  • Ayak ve bacaklarda oluşan şişlikler
  • Konsantrasyon bozukluğu
  • Geceleri sık sık idrara çıkma
  • Sabahları göz civarında oluşan şişlikler
  • Ciltte kuruluk ve kaşıntı

Böbrek yetmezliği ve belirtileri herhangi bir yaş aralığı bulunmadan kişilerde ortaya çıkabilmektedir. Fakat aşağıda belirtilen durumlara sahip olan kişilerde ortaya çıkan böbrek yetmezliği, hastalığın gelişme olasılığını arttırmaktadır.

  • Yaşlılık
  • Yüksek tansiyon
  • Sigara içenler
  • Şeker hastalığı
  • Şişmanlık
  • Ailede diyabet, hipertansiyon, böbrek rahatsızlıklarının bulunması

Böbrek yetmezliğinin sebepleri nelerdir?

Böbrek yetmezliğinin genel olarak nedenleri; şeker hastalığı, nefritler, yüksek tansiyon, ürolojik sebepler ve kistik böbrek hastalığına sahip olan kişilerde görülmektedir. Türkiye’de son yıllarda böbrek yetmezliğine sebep olan hastalıklar arasında ön sıraya şeker hastalığı alırken yüksek tansiyon, glomerülonefritler, ürolojik rahatsızlıklar, kronik tubülointerstisiyel hastalıklar, pyelonefritler sırayı takip etmektedir.

Çocuklarda görülen böbrek yetmezliğine ise, vezikoüreteral reflü, tekrarlanmış olan üriner infeksiyonlar ve kronik glomerülonefritler sebep olmaktadır.

Böbrek yetmezliği nasıl teşhis edilir?

Böbrek yetmezliğinin teşhisi için belirtiler dışında kan ve idrar test ölçümleri yapılır. Yapılan testlerde kanda bulunan kreatinin ölçümü, glomerüler filtrasyon hızı hesaplaması, idrardaki protein tayini ile teşhis konulabilmektedir. Ayrıca yapılacak ultrason ile de böbreğin yapısında meydana gelen anormal değişimler görülebilmektedir.