Böbrek nakli, başka bireyin böbreğinin diyaliz hastasına ya da böbrek yetmezliği ileri seviyede olan hastalara nakledilme işlemidir. Genel olarak iki şekilde yapılır. Yaşamını yitiren kişilerden alınan organın nakledilme işlemine kadavradan böbrek nakli denilir. Diğer yöntem ise canlı vericilerden yapılan böbreğin nakil işlemidir. Tıbben böbrek nakline engel durumlar olmadığı zaman, her diyaliz hastasına nakil yapılır. Sadece 70 yaş ve üzerinde olan nakil adayları daha ayrıntılı olarak incelenir.
Böbrek nakline kesin engel teşkil eden durumlar:
*Kanser hastalığı
*Aktif AİDS
*Aktif tüberküloz
*Aktif hepatit veya siroz
*Ciddi vasküler hastalık
*Aktif intravenöz ilaç bağımlılığı
*5 yıldan az yaşam beklentisi
*Son dönem kalp, akciğer ve karaciğer yetmezliği
*Yeni geçirilmiş Miyokard Enfarktüsü
Böbrek nakline engel teşkil etmemekle beraber, aşırı zayıf ya da şişman hastalarda böbrek nakli sorun yaratabilir. Bazı organ nakli merkezleri sigara içen hastalarda böbrek nakli yapmamaktadırlar.
18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde olan herkes akrabasına böbrek verebilir. Yasal olarak dört derece akrabalık içerisinde bulunması yeterlidir. Dört dereceden uzak akrabalık ilişkisi olanların etik kurullardan onay alması gerekir.
Kanser hastaları, HİV virüsü taşıyanlar, Tansiyon hastaları, Şeker hastaları, Böbrek hastaları, Hamileler, Başka bir organ yetmezliği olanlar, Kalp hastaları böbrek vericisi olamazlar. Bu hastalıklar böbrek nakline engel durumlardır.
Canlı böbrek nakli kararı verildiğinde, böbrek verecek olan kişi çok detaylı tetkik ve kontrollerden geçirilir. Kendini sağlıklı hisseden her üç kişiden birinin böbrek bağışlamak için uygun olmadığı bir durum ortaya çıkmaktadır.
Böbrek vericisi adayları için 18-65 yaş kabul edilmesine rağmen, kişinin sağlık durumu, böbrek fonksiyonlarının durumuna göre yüksek olabilir.
Kadavradan böbrek naklinin başarılı olması için kan grubu uyumu yanında doku uyumunun da uygun olması gereklidir. Canlı vericiden yapılan nakillerde doku uyumu eskisi gibi engel olarak görülmemektedir. Kan grubu ise hala önemini koruyor.
Doku tipi anne- babadan kalıtım yolu ile insana geçen ve bütün hücrelerin yüzeyinde bulunan antijenlerdir. Kadavradan yapılan nakil işlemlerinde antijenler arasında uyum ne kadar fazla olursa böbreğin çalışma şansı da o kadar yüksek olmaktadır.
Böbrek nakline müracaat eden adaylara tetkikler yapıldıktan sonra, böbrek nakline engel durum bulunmazsa aday olarak kabul edilirler.