Ülkemizde organ naklinin yasalarca güvence altına alınarak ticaretinin engellenmesi, adil ve şeffaf biçimde organların nakil işlemlerinin gerçekleştirilmesi için kanunlar çıkarılmıştır. Bu sayede organ nakli bekleyen kişilere büyük umut kaynağı olan organ nakil işlemleri sorunsuzca gerçekleştirilebilmektedir. Organ nakli kanunu resmi gazete de “Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun” şeklinde geçmekmektedir.
Organ Nakli Kanunu 29 Mayıs 1975 tarihinde 2238 kanun numarası ile kabul edilmiştir. Kanunun genel amacı tedavi, teşhis, bilimsel amaçlarla elde edilen organ ve dokuların alınması bunların saklanması, aşılanması ve nakli bu kanunca belirlenmiştir.
Organ nakli kanununda belirtilen organ-doku kelimesinden insan organizmasını oluşturan herhangi bir organ ve parçaları anlaşılmalıdır. Kanunlara göre herhangi bir bedel, çıkar karşılığı organ alınması, satılması yasaklanmıştır. Hatta bilimsel, istatistiki, haber niteliği olması dışında organ alım-verimi için reklam yapmak yasaklanmıştır.
Organ nakli yaşayan veya ölü kişilerden organ alınması olarak iki şekilde gerçekleşmektedir. Yaşayan kişilerden alınacak olan organlar için 18 yaşını doldurması ve akli dengesinin olması şartı bulunmaktadır. Bu şartı yerine getiren kişiler en az 2 tanık huzurunda bilinçli olarak ve etki altında kalmadan önceden verilmiş olan yazılı ve imzalı tutanağı hekime onaylatmak veya en az 2 tanık huzurunda sözlü olarak beyan etmek zorundadır.
Organ nakli kanununda belirtilen bir diğer nokta alınmayacak organ ve dokulardır. Organ verecek kişinin yaşamının tehlikeye sokulmasına neden olacak veya ölümüne yol açan organ ve dokuların alınması yasaklanmıştır. Böylece vericinin hayati durumuna dikkat edilmesi sağlanmıştır.
Organ ve doku alınması için tahlil ve inceleme yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Vericinin ve alıcının sağlığı için riskleri azaltmak amacıyla nakilden önce gerekli tıbbi incelemeler ve tahlillerin yapılması ve olurluluk raporunun verilmesi gerekir.
Organ nakli kanunu ile ceza hükümleri de belirtilmiştir. Buna göre, kanuna aykırı bir biçimde organ ve doku alan, saklayan, aracılık yapan, komisyonculuk yapan kişiler hakkında yapılan fiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ve 50 bin liradan 100 bin liraya kadar da ağır para cezasına çarptırılması hükmolunmuştur.
Organ nakli kanunun tamamına ulaşmak için tıklayınız!